Het is een veelgehoorde ergernis binnen de voetbaljournalistiek: Interviews met spelers en trainers, die louter clichés uitbraken in plaats van echt te zeggen wat ze denken of vinden. We prijzen ons al gelukkig als we af en toe nog een uitzondering tegenkomen. RKC-spits Michiel Kramer die op televisie aanhaalt dat hij Ajax eigenlijk wel wil zien verliezen tegen AEK Athene. Feyenoord-middenvelder Mats Wieffer, die aan het begin van het seizoen uiterst kritisch was over zijn eigen spel en stelde dat hij te traag handelde en over de bal heen struikelde. Het is een eerlijkheid, die je nog maar weinig tegenkomt. Sommige trainers en spelers maken het wel heel bont door niet eens antwoord te geven op de vraag, die gesteld wordt. Onlangs zag ik een interview, waarbij na een nederlaag aan een speler gevraagd werd, hoe het kwam dat ze als team zo slecht voor de dag waren gekomen. ‘Stel je voor dat ik iets negatiefs over het team of over een teamgenoot zeg,’ moet de speler gedacht hebben. En dus begon hij lukraak een samenvatting van de wedstrijd op te lepelen.

Bij analisten op televisie werkt het net zo. Als Bert van Marwijk de afgelopen jaren op zondagavond bij Studio Voetbal aanschoof, had dat direct een positief effect op mijn nachtrust. Of mijn vinger zocht direct de uitknop van de afstandsbediening op of Van Marwijk hield zich weer zo op de vlakte, dat het proces van inslapen al bij zijn eerste stemgeluid geactiveerd werd. Nooit zich echt uitspreken, altijd iedereen beschermen met wie hij ooit te maken heeft gehad binnen de voetbalwereld. Daarom ben ik ook een groot fan van Kenneth Perez. Je kunt het met hem eens zijn of niet, maar Perez spreekt zich altijd duidelijk uit en heeft geen tweede agenda. Als je aan Perez een blauwe plek laat zien, is hij niet te beroerd om even met zijn vinger op de pijnlijke plek te duwen en te zeggen: ‘Kijk nou, daar zit een blauwe plek.’ Maar juist omdat hij ook zo kritisch kan zijn, wordt soms onvoldoende gezien hoe positief hij ook over wedstrijden, spelers en trainers kan zijn.

Wat geloofwaardigheid en je oprecht uitspreken betreft heeft Ajax-trainer Maurice Steijn een aardige omwenteling gemaakt. Toen Sven Mislintat nog in het zadel zat en het spel en de resultaten steeds slechter begonnen te worden, moest toch wel even duidelijk gesteld worden dat hij niet betrokken was bij de aankopen van al deze spelers, die stuk voor stuk door de mand vielen. Sutalo kon er nog wel mee door, maar door alleen hem te benoemen als directe versterking zette hij indirect vraagtekens bij de vele andere spelers die naar Amsterdam waren gekomen. Nu Mislintat al na vier maanden de laan uit gestuurd is en Steijn zich niet langer tegen hem hoeft af te zetten, kiest de Ajax-trainer voor een tegenovergestelde aanpak. Om de spirit van het team en het zelfvertrouwen niet nog extra te beschadigen, is hij op een haast kolderieke manier mild voor zijn spelers en team.

Het meest sprekende voorbeeld hiervan is de wijze waarop Steijn na de wedstrijd tegen AEK Athene sprak over de Argentijnse verdediger Gaston Avila, die momenteel in het centrum van de verdediging opereert. Ja, hij haalde ook even aan dat de speler hem een aantal keer hartkloppingen had bezorgd. Maar volgens Steijn had hij ook een aantal keer geweldig ingespeeld, waardoor Ajax er onderuit kon voetballen. Hij was sterk in kopduels, slim en een échte Argentijnse verdediger. Los van Avila vond Steijn sowieso dat er in de zestien aardig verdedigd was. Wie het duel daarvoor had bekeken, zal zich bij de woorden van Steijn afgevraagd hebben of ze naar dezelfde speler hadden zitten kijken. Avila was niet alleen tegen AEK Athene, maar ook in de andere wedstrijden een bron van onrust, verdedigend uiterst kwetsbaar en opbouwend een gevaar voor Ajax zelf door herhaaldelijk verkeerd in te spelen. ‘Wanneer je Lisandro Martinez op Wish besteld hebt,’ hoorde ik mezelf denken. Daarbij kreeg Ajax in de eerste twee wedstrijden van de Europa League de meeste kansen tegen (48 doelpogingen!) van alle deelnemende clubs.

Dat Steijn niet alleen positief over individuele spelers, maar ook over het team als geheel probeert te blijven, valt ook te begrijpen. Om de drie, vier dagen wacht weer een nieuwe wedstrijd en realistisch en kritisch zijn, zal niet direct helpend zijn om van het losse zand, dat zijn elftal nu steevast is, een team te maken. Daarbij weet Steijn ook dat zijn positie als trainer onder druk staat en in die zin zal hij de publieke opinie en opinies binnen de sportmedia niet nog negatiever willen maken dan deze op dit moment al zijn. Toch schuilt er ook een gevaar in deze houding, want zo komt ook zijn geloofwaardigheid in het gedrang bij datzelfde publiek en bij diezelfde media. Zoals wel eens kleurrijk wordt verwoord in de voetbalwereld: Je kunt niet van elke drol een taartje maken. Je zult de supporters en andere kijkers wel serieus moeten blijven nemen. Iedereen met een beetje voetbalverstand ziet dat het team van Ajax momenteel fouten maakt, die zelfs op amateurniveau tot verbazing zouden leiden.

Geluk bij een ongeluk voor Steijn is dat hij de afgelopen week werd afgetroefd door een andere Nederlander op het gebied van ongeloofwaardigheid. Voormalig CDA-voorman Wopka Hoekstra vond het vertrouwen in de politiek blijkbaar nog niet laag genoeg en wakkerde dit nog verder aan met zijn sollicitatie naar de functie van klimaatcommissaris bij de Europese Unie. Geen Nederlander die hem in de afgelopen jaren als voorloper van klimaatbeleid heeft gezien. Sterker nog, zijn verleden bij Shell en zijn uitspraken over stikstof staan zelfs haaks op een groen beleid en van politiek succes is ook geen sprake geweest, gezien de laatste peiling waarbij het CDA virtueel van 15 naar 4 zetels gaat. In die zin kan Steijn blij zijn dat Wopke Hoekstra deze week voor de nodige afleiding zorgde. Tenzij de Ajax-trainer straks ook nog positieve woorden uit gaat spreken over de lachwekkende optredens van Mikautadze, de Georgische aankoop van 16 miljoen, die in niets, maar dan ook niets doet terugdenken aan zijn voorganger Shota Arveladze . Mocht het toch zover komen, dan wint Steijn alsnog van de groene Woppert.