Afgelopen zondagavond had Pierre van Hooijdonk weer plaatsgenomen achter de tafel bij het programma Studio Voetbal. Van Hooijdonk was weer in genade aangenomen door het ‘team’ van Studio Voetbal, zoals het door presentator Sjoerd van Ramshorst betiteld werd. Pierre had in de uitzending van zondag 13 augustus Ajax-trainer Maurice Steijn ervan beticht betrokken te zijn geweest bij ‘duistere dealtjes’ gedurende zijn periode als trainer bij NAC. Deze beschadigende en ongefundeerde uitspraak leidde ertoe dat Steijn dreigde met een rechtszaak wegens smaad en laster. Om die te voorkomen restte Van Hooijdonk niets anders dan het maken van excuses.

Excuses maken: Het ene excuus is het andere niet. Zeker als onderwijzer heb ik de nodige ‘sorry’s’ voorbij horen komen, maar de lading van de verontschuldiging verschilde nogal eens. In principe zijn er twee belangrijke factoren, die maken of een excuus oprecht en gemeend overkomt. De eerste is het gevoel en de toon, waarmee het excuus wordt uitgesproken. Een droge, monotone sorry horen van iemand die op afstand staat, komt natuurlijk anders over dan een emotievolle sorry van iemand, die ook echt even komt kijken hoe het gaat. De tweede factor, en die is vaak van invloed op de eerste factor, is de intentie waarmee iemand excuses maakt. Wil je oprecht spijt betuigen omdat je je eigen handelen afkeurt dan wel het leed van de ander betreurt of is het meer voor de vorm? Bij sommige leerlingen kon ik direct opmerken, dat ze vooral sorry zeiden om maar zo snel mogelijk van het gedoe of het gezeur van hun leraar af te zijn en verder te kunnen gaan met hun eigen bezigheden.

Terug naar de studio in Hilversum. Uiteraard werd er aan het begin van de uitzending stilgestaan bij de kwestie en Van Hooijdonk werd gevraagd waarom hij excuses naar Maurice Steijn gemaakt had. Misschien naïef, maar ik had verwacht dat hij zou verwoorden dat je niet zomaar dergelijke uitspraken kunt doen, zonder ze te beargumenteren of dat hij ingezien had hoe beschadigend zijn uitspraken waren geweest voor zowel de trainer als de persoon Maurice Steijn. Daarmee had Van Hooijdonk kunnen laten zien dat hij tot andere inzichten was gekomen en dat hij zijn eigen misstap betreurde. Van Hooijdonk liet echter weten louter tot excuses gekomen te zijn, omdat hij geen bewijzen had voor zijn opmerking. ‘Dat moet je niet doen en daarom excuses.’ Hij vertelde ook dat hij contact had gezocht met Maurice Steijn, maar die vond het te vroeg voor een verzoenend gesprek.

De frons op mijn voorhoofd werd echter nog groter door hoe de heren aan tafel verder gingen. Presentator Van Ramshorst opperde de terechte vraag of Pierre van Hooijdonk nu nog wel onbevooroordeeld kon meepraten over Ajax en Ajax-trainer Maurice Steijn. Als kijker zet ik hier serieuze vraagtekens bij, maar Van Ramshorst counterde dit heel simpel door te zeggen dat het team van Studio Voetbal hier vertrouwen in heeft, dat Pierre zich altijd goed voorbereidt op een uitzending en dat iedereen wel eens een uitglijder kan maken. ‘Nu was jij het, de volgende keer ben ik het’. Aan deze laatste zin was weinig gelogen, want denken dat je kijkers zo naïef zijn, dat je hiermee hun terechte twijfels weg kunt nemen, mag je ook gerust een uitglijder noemen. Van Hooijdonk had er zelf ook vertrouwen in. Hij had immers al een jaar of tien bewezen dat hij onbevooroordeeld over onderwerpen kon praten en hij wilde er nu graag een streep onder zetten. Tafelgast Jeroen Stekelenburg gooide er nog een schepje bovenop en benadrukte dat hij vooral blij was dat Pierre er weer zat en hij hoopte vooral dat Pierre zich niet zou inhouden, maar zou blijven uitspreken. ‘Het is een eenmalige uitglijder geweest,’ besloot Pierre.

Een streep eronder zetten. Mijn gedachten gingen terug naar de klas en het schoolplein en ik dacht aan alle eerder niet-gemeende excuses van leerlingen, die ik voorbij heb horen komen. Pierre klonk als één van deze leerlingen. Hij had net een klasgenoot laten struikelen en die lag daar op de stenen met een schaafwond op zijn knie. Waarom moest hij nog bij deze jongen blijven staan? Hij vond hem toch niet aardig. En hij had toch sorry gezegd? Dit ging verdorie allemaal van zijn eigen pauzetijd af. Door te stellen dat hij een streep wilde zetten onder de situatie, maakte Pierre vooral duidelijk dat hij zelf van het gedoe af wil zijn en terug wil naar de orde van de dag van voor zijn uitglijder. Dat Maurice Steijn door zijn uitspraak over langere tijd mogelijk in meer of mindere mate een beschadigd imago overhoudt? Dat doet er niet toe. Hij heeft toch zijn excuses gemaakt? En hij heeft zelf anders ook last gehad van de situatie hoor.

Wanneer er een misstap begaan wordt, is het niet de maker van de misstap die solitair kan bepalen of er een streep onder de situatie kan worden gezet. Om in voetbaltermen te spreken ligt de bal hiervoor vooral bij het slachtoffer en nog mooier is het wanneer beide partijen samen tot de wens komen om er een streep onder te zetten. Dat Maurice Steijn op dit moment niet openstaat voor een gesprek met Pierre is dan ook volkomen begrijpelijk. Naast het gemak waarmee ‘team Studio Voetbal’ over de kwestie heen wil stappen, blijkt uit de toelichting van Van Hooijdonk dat er van oprechte spijt geen sprake is. Hij heeft er geen spijt van dat hij de geloofwaardigheid en eerlijkheid van Maurice Steijn ernstig in twijfel heeft gebracht, hij heeft er spijt van dat hij geen bewijzen heeft kunnen aanhalen voor de uitspraak, waar hij nog steeds achter staat.